لاینینگ مخازن چیست؟

امروزه از لاینینگ مخازن به طور گسترده جهت محافظت از سطوح داخلی و خارجی مخازن استفاده می‌گردد. این مخازن می‌توانند حاوی مواد مختلفی مثل آب آشامیدنی، مایعات شیمیایی، قلیایی یا اسیدی، روغن و… باشند. سیستم پوشش را برای مخازن مختلفی مثل مخازن فولادی، بتنی، واگن، مخزن ریلی، مخزن نفت خام، مخزن ذخیره‌سازی و… به کار می‌برند. لاینینگ مخازن یا پوشش مخازن به سطح رویی آن اعمال می‌گردد تا از مواد در برابر حمله شیمیایی محافظت نماید. در حقیقت، خوردگی مخازن، عامل اصلی خراب شدن آن به شمار می‌آید. جهت افزایش عمر مخزن و محافظت از آن، روش‌هایی برای کنترل خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن لاینینگ مخازن است. در ادامه به بررسی کاربرد لاینینگ مخازن، مزایا و انواع مختلف آن می‌پردازیم.

لاینینگ مخازن، جایگزین مقرون به صرفه تعویض مخزن

خوردگی مخزن را می‌توان از عوامل تخریب تدریجی آن در اثر واکنش‌های شیمیایی تعریف نمود. محیط‌ هایی که تحت تأثیر مواد شیمیایی، فلزات، پلاستیک و… هستند، به مرور زمان دچار آسیب و خوردگی می‌شوند. ظاهر، استحکام و نفوذ پذیری مخازن در برابر مایعات و گازها تغییر کرده و با انجام واکنش‌های شیمیایی مخزن دچار صدمات و آسیب‌هایی می‌شوند. در این شرایط، استفاده از پوشش مقاوم مانند لاینینگ مخازن در برابر خوردگی می‌تواند باعث بهبود عملکرد سازه شود.
فضای داخلی و بیرونی مخازن فولادی باید مورد محافظت قرار گیرند. علاوه بر آن، عوامل محیطی نیز می‌توانند باعث تجزیه سطح مخزن شوند. چنانچه محافظت از سطوح صورت نگیرد، سوراخ‌هایی روی آن ایجاد شده و به فضای داخلی آسیب‌های جدی وارد می‌گردد و موجب نشتی مخزن خواهد شد. نشتی مخازن می‌تواند هزینه‌های زیادی را به دنبال داشته باشد. با در نظر گرفتن موادی که داخل مخازن ذخیره شده‌اند و گاهی اوقات می‌توانند برای محیط زیست نیز مضر باشند، می‌توان گفت که وجود یک مخزن سالم از اهمیت زیادی برخوردار است. اما از آنجایی که مخزن جدید می‌تواند هزینه بسیار زیادی داشته باشد، به همین خاطر بهترین جایگزین برای آن، لاینینگ مخازن به شمار می‌آید.
با استفاده از لاینینگ مخازن می‌توان به رفع عیوب مخازن پرداخت و هزینه‌های آن را نیز کاهش داد. در حقیقت، لاینینگ، حفاظت در برابر خوردگی و نشتی مخازن و همچنین جلوگیری از ترک خوردگی آن به روش مقرون به صرفه محسوب می‌گردد. با این روش می‌توان احتمال آلودگی مواد ذخیره شده را در مخزن کاهش داد.

لاینینگ مخازن، جایگزین مقرون به صرفه تعویض مخزن

از طرف دیگر سازمان جهانی محیط زیست، جریمه‌های سنگینی را برای شرکت‌هایی در نظر گرفته که اگر اقدامات لازم جهت جلوگیری از نشتی مخازن را انجام ندهند، آن را اعمال می‌کند. نشتی معمولاً به سختی قابل تشخیص است. مخصوصاً اگر مخازن در زیرزمین وجود داشته باشند.

دلایل اهمیت لاینینگ مخازن در صنایع

همانطور که گفتیم، عوامل مخرب شیمیایی می‌توانند باعث آسیب رساندن به مخازن شوند. این عوامل می‌تواند شامل طیف وسیعی از مواد شیمیایی مثل کربنات‌ها و سولفات‌ها باشد. اکسیژنی که در این مواد شیمیایی وجود دارد، تمایل شدیدی به انجام واکنش با سطوح فلزی نشان می‌دهد. این واکنش باعث خوردگی و زنگ زدگی فلزات می‌گردد. علاوه بر آن، مایعات اسیدی که حاوی سولفوریک اسید و هیدروفلوریک اسید هستند نیز با انواع فلزات به شدت واکنش نشان می‌دهند و باعث از بین رفتن آن می‌شوند. محیط‌هایی که خاصیت قلیایی دارند نیز قابلیت صدمه رساندن به سطوح را دارند. به همین خاطر برای افزایش مقاومت سطوح مخازنی که در تماس با مواد شیمیایی قرار دارند، از لاینینگ مخازن استفاده می‌شود.

خوردگی، دشمن اصلی مخازن ذخیره‌سازی و راه نجات آن

زنگ زدگی یا خوردگی یکی از پدیده‌های طبیعی است که بر اساس قانون شیمی، الکتریسیته و متالوژی رخ می‌دهد. زنگ زدگی در شکل پایه خود به صورت تخریب تدریجی مواد در اثر واکنش‌های شیمیایی با محیط توصیف می‌شود. این پدیده استحکام مواد، نفوذ پذیری آن‌ها در برابر گازها و مایعات و شکل ظاهری مخازن را تغییر می‌دهد. مخازن ذخیره‌سازی و سیستم لوله کشی، شرایط عالی جهت تشکیل خوردگی دارند و علاوه بر آن عوامل دیگری مانند شرایط جوی، محیط آب و… نیز همه چیز را برای خوردگی مخازن آماده می‌کنند.
برای رفع این مشکل، پوشش و یا لاینینگ مخازن می‌تواند مؤثر باشد. با به کار بردن پوشش‌های محافظ می‌توان خوردگی داخلی مخازن را به صورت مؤثری مدیریت و کنترل نمود. لاینینگ مخازن می‌تواند آن را از خوردگی نجات ‌دهد و فرایندی که باعث این واکنش شیمیایی می‌شود را قطع کند.

لاینینگ مخازن کجا کاربرد دارد؟

اگر بخواهیم در مورد کاربرد لاینینگ مخازن صحبت کنیم باید بگوییم که این پوشش در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بیشترین آن به حوزه مهندسی و بعضی از کارهای ساختمانی مربوط می‌شود. از لاینینگ در کانال، مخازن بتنی و فولادی، تونل، خطوط لوله انتقال آب، استخرها و حوضچه‌ها و… استفاده می‌شود. در ادامه کاربرد آن‌ها را به صورت مختصر توضیح می‌دهیم.

• استفاده در کانال

نخستین و مهم‌ترین کاربرد لاینینگ، به کار بردن آن در کانال است. جهت افزایش مقاومت کانال در برابر جریان شدید آب، از لاینینگ استفاده می‌شود. این ماده را در قسمت‌های کناری کانال به کار می‌برند و برای اجرای آن از مصالح گوناگونی مانند سیمان، تخته سنگ، آجر، انواع پلاستیک‌ها و… استفاده می‌نمایند.

• استفاده در مخازن بتنی و فولادی

در مخازن بتنی، جهت افزایش سرعت ذخیره سازی و همچنین طول عمر بیشتر آن از لاینینگ مخازن استفاده می‌شود. موادی که در مخازن فولادی و یا مخازن بتنی ذخیره شده‌اند، پس از مدتی دچار آسیب می‌شوند. بنابراین بهترین راهکار برای آن، استفاده از لاینینگ مخازن و یا پوشش مخازن است.

• استفاده در تونل

یکی دیگر از کاربردهای لاینینگ مخازن، استفاده از آن در تونل‌ها است. این نوع پوشش باعث افزایش سطح مقاومت تونل در برابر مایعات و گازها می‌شود. تونل‌ها به صورت کلی سازه‌های آسیب پذیری هستند و خیلی زود تحت تأثیر عوامل محیطی نیز قرار می‌گیرند. به همین خاطر جهت جلوگیری از پیشروی آسیب در تونل‌ها از لاینینگ مخازن استفاده می‌گردد.

• استفاده در خطوط لوله انتقال آب

از دیگر کاربردهای لاینینگ مخازن، استفاده از آن در خطوط لوله انتقال آب است. مواد معدنی که در داخل آب موجود است، با گذشت زمان می‌تواند به لوله‌های انتقال آسیب جدی وارد کند. این آسیب‌ها با زنگ زدگی و پوسیدگی خود را نشان می‌دهند. به کار بردن این پوشش باعث می‌شود که مقاومت لوله‌های انتقال آب تا حد زیادی افزایش پیدا کند و از خورده شدن آن‌ها جلوگیری شود.

• استفاده در استخر و حوضچه‌ها

یکی دیگر از مواردی که به عنوان کاربرد لاینینگ مخازن می‌توانیم نام ببریم، استفاده از آن در استخر و حوضچه‌ها است. جهت افزایش مقاومت استخرها لازم است موادی مورد استفاده قرار گیرد که ترکیبات مناسبی دارد. لاینینگ‌ها بهترین پوشش برای استخر در نظر گرفته می‌شوند. زیرا به علت ویژگی‌های خاصی که دارند، ضد آب و ضد اسید هستند و از خوردگی و آسیب رسیدن به حوضچه‌ها و استخرها جلوگیری می‌کنند.

آیا لاینینگ مخازن برای محیط زیست مضر است؟

همانطور که پیش از این نیز گفتیم، نشتی مخازنی که حاوی مواد شیمیایی هستند می‌تواند باعث آسیب به محیط زیست شود. پس از آنکه نشتی در مخازن پیدا شد، باید به دنبال راهکاری جهت کاهش آلودگی‌ها و تاثیرات سوء آن در محیط زیست بود. بنابراین لاینینگ مخازن نه تنها برای محیط زیست مضر نیست، بلکه از آسیب‌ها و صدماتی که مواد شیمیایی می‌توانند به محیط زیست وارد کنند نیز جلوگیری می‌کند.

متداول‌ترین پوشش یا لاینینگ مخازن در بازار امروز

انواع مختلفی از لاینینگ مخازن وجود دارد که هر کدام از آن‌ها مزایا و خواص منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه، برخی از رایج‌ترین پوشش‌ها یا لاینینگ مخازن را نام می‌بریم:

1. لاینینگ GFRP
2. سرامیک لاینینگ‌ها
3. رابر لاینینگ‌ها
4. لاینینگ مخازن با پایه اپوکسی
5. لاینینگ مخازن پلی اورتان
6. لاینینگ مخازن وینیل استر
7. لاینینگ مخازن پلی اوره
8. لاینینگ مخازن سیمانی
9. لاینینگ مخازن روی (ZINC)
10. لاینینگ مخازن فولادی ضد زنگ

در ادامه مطلب به صورت مختصر در مورد هر کدام از لاینینگ‌ها توضیحاتی خواهیم داد.

• لاینینگ GFRP و ویژگی‌های آن

بهترین مسئله جهت اجرای لاینینگ مخازن بتنی و فولادی، پلیمر تقویت شده با الیاف شیشه GFRP است. پلیمرهایی که با الیاف شیشه تقویت شده‌اند، موادی هستند که مقاومت زیادی در برابر خوردگی و حملات شیمیایی خواهند داشت. این مواد ساختار انعطاف پذیری دارند و به راحتی روی سطوح مورد نظر قرار می‌گیرند. علاوه بر آن، با انواع مختلف مصالح ساختمانی مانند فولاد، بتن، چوب و… سازگار هستند.

• سرامیک لاینینگ‌ها و ویژگی‌های آن

یکی از انواع لاینینگ مخازن، سرامیک لاینینگ‌ها هستند که جهت محافظت از سازه‌ها و تجهیزات در برابر خوردگی، سایش و دیگر اشکال آسیب پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حقیقت، سرامیک لاینینگ نوعی پوشش محافظ است که روی سطوح داخلی مخزن و لوله‌ها به کار برده می‌شود و از آن‌ها در برابر خوردگی و سایش محافظت می‌کند. این پوشش در برابر دمای بالا، مواد شیمیایی و تنش مکانیکی، مقاومت بسیار بالایی دارد. سرامیک لاینینگ‌ها بیشتر کاربرد صنعتی دارند و برای تجهیزاتی که در معرض شرایط سخت عملیاتی مثل معدن نفت و گاز و فراوری شیمیایی قرار می‌گیرند، به کار برده می‌شوند. سرامیک لاینینگ‌ها انتخابی محبوب برای لاینینگ مخازن و دیگر تجهیزاتی هستند که تحت تأثیر مواد ساینده، مواد شیمیایی خورنده و دیگر سیالات، با دمای بسیار بالا کار می‌کنند.

• رابر لاینینگ‌ها

یکی از انواع لاینینگ مخازن، رابر لاینینگ‌‌ها، پوششی از جنس لاستیک هستند که روی انواع فلزات و سطوح فلزی، جهت مقاوم نمودن و حفاظت از آن‌ها در مقابل خوردگی و سایش مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع لاستیکی که در اجرای رابر لاینینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر اساس استفاده از مخازن و یا قطعات مشخص می‌گردد. به عنوان مثال، برای مخازنی که زیاد تحت سایش هستند، از لاستیک ضد سایش و برای مخازنی که بیشتر تحت تأثیر مواد اسیدی و خورنده قرار دارند، از لاستیک ضد اسید استفاده می‌گردد. از مزایای رابر لاینینگ‌ها می‌توانیم به برخورداری از سیستم تقویتی، ضد خوردگی، وزن کم، مقاومت کششی بالا، سازش با انواع رزین و… اشاره کنیم. رابر لاینینگ‌ها علاوه بر استفاده در مخزن، قابلیت استفاده در انواع لوله صنعتی را نیز به عنوان آستر دارند.

• لاینینگ پایه اپوکسی و ویژگی‌های آن

یکی دیگر از انواع لاینینگ مخازن، لاینینگ پایه اپوکسی است که با نام لاینینگ GRE نیز شناخته می‌شود. این نوع لاینینگ‌ها نوعی روکش رزین و فایبرگلاس دارند که می‌توان از آن جهت پوشش دهی سطوح داخلی لوله فولادی که در برابر عوامل خورنده قرار دارند استفاده نمود. در حقیقت این پوشش در تمام شبکه‌های لوله می‌تواند پوشش یکپارچه‌ای ایجاد کند. از مزایای لاینینگ پایه اپوکسی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

1. محافظت از مخازن و لوله‌ها در برابر خوردگی و عوامل شیمیایی
2. مقاومت از مخازن فلزی در برابر زنگ زدگی
3. بهبود راندمان هیدرولیک سیستم
4. افزایش جریان مایعات در لوله

• لاینینگ پلی اورتان و ویژگی‌های آن

لاینینگ مخازن از نوع پلی اورتان پوششی از جنس پلی اورتان است که داخل قیف‌ها، لوله‌های فولادی، ناودان‌ها و… نصب می‌شود. این پوشش به عنوان واشر بین لوله‌ای نیز می‌تواند عمل کند. لایه پلی‌ اورتان می‌تواند باعث افزایش مقاومت لوله‌های فولادی در برابر سایش و خوردگی شود. به علت مقاومتی که پلی اورتان در لوله‌های فولادی ایجاد می‌کند، به طور معمول در مصارف صنعتی مختلف و جهت جابجایی مواد معدنی می‌تواند به کار برده شود. از دیگر مزایای لاینینگ مخازن پلی اورتان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

1. طولانی شدن عمر محصول
2. کاهش هزینه جایگزینی محصول
3. به تأخیر افتادن خوردگی و زنگ زدگی آن
4. صرفه جویی در هزینه‌های استانداردسازی محصول

• لاینینگ مخزن وینیل استر

یکی دیگر از انواع لاینینگ مخازن، پوشش وینیل استر است. بر اساس سال‌ها تجربه و تحقیق، کارشناسان به این نتیجه دست پیدا کرده‌اند که موثرترین و بهترین روش جهت لاینینگ مخازن، استفاده از رزین وینیل استر است. این روش فوق العاده تمام نقاط ضعف مخازن را تحت پوشش قرار می‌دهد و تهدیداتی را که به عنوان عوامل مخرب شناخته می‌شوند خنثی می‌کند.
رزین وینیل استر مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد شیمیایی مانند اسیدهای آلی، قلیایی، محلول‌های نمک، اکسید کننده و… دارد. از این پوشش برای لوله‌های خطوط انتقال آب، نیروگاه‌ها، میادین نفتی، مخازن دارای مواد پرحرارت و… استفاده می‌شود. علاوه بر آن، پوشش وینیل استر گزینه مناسبی برای ایجاد حفاظت در سطوح بتنی و فولادی نیز شناخته می‌شود.

• لاینینگ پل اوره و ویژگی‌های آن

لاینینگ پلی اوره یکی دیگر از انواع لاینینگ مخازن به شمار می‌آید که جهت جلوگیری از خوردگی در محیط‌های مختلفی مانند مخزن گالوانیزه و کامپوزیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لاینینگ مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد شیمیایی دارد. لاینینگ پلی‌ اوره را می‌توان با ضخامت‌های بالا تولید کرد. علاوه بر آن، پوششی که این نوع لاینینگ ایجاد می‌کند، صاف و یکنواخت است و خیلی سریع هم خشک می‌شود. این نوع لاینینگ‌ها کاربردهای مختلفی دارند و برای آب بندی کردن مخازن، افزایش مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و افزایش مقاومت غوطه وری مورد استفاده قرار می‌گیرند. لاینینگ مخازن پلی اوره، گستره دمایی و رطوبتی بالایی دارد.

• لاینینگ سیمانی

یکی دیگر از موارد مربوط به لاینینگ مخازن، لاینینگ سیمانی است. از این پوشش برای لوله‌هایی که حاوی آب شرب هستند استفاده می‌شود. مخازنی که حاوی مایع هستند، خیلی زود در معرض تخریب و فرسایش قرار می‌گیرند. به همین خاطر پوشش سیمانی می‌تواند از آن‌ها در برابر خوردگی و سایش محافظت کند و همچنین از نشتی مایع جلوگیری نماید.

• لاینینگ مخازن روی (ZINC)

لاینینگ مخازن ساخته شده از روی، دارای ماده سیلیکات روی است و قابلیت ضد خوردگی دارد. چسباننده‌ها و افزودنی‌های آن می‌توانند به عنوان ماده ضد آب عمل کنند. این ماده دارای سطح غیر متخلخل بوده و گاهی اوقات حاوی مواد شیمیایی نیز هستند. پوشش روی بسیار مؤثر است و تمام منافذ را به صورت کامل پر می‌کند. این نوع از لاینینگ‌ مخازن در برابر حلال قوی نیز مقاومت می‌کنند. ولی مقاومت خوبی در برابر بازها و اسیدهای قوی ندارند.

• لاینینگ فولادی ضد زنگ و ویژگی‌های آن

پوشش فولادی ضد زنگ از جنس فولاد ضد زنگ جلا داده شده است. مخزنی که از این جنس است، باید به صورت منظم با آب تمیز شود. برای جلوگیری از نشتی مخازن فولادی ضد زنگ، لاینینگ‌های متعددی وجود دارد که کارایی‌های متفاوتی در برابر جلوگیری از نشتی و آلودگی شیمیایی دارند.

با لاینینگ مخازن بتنی بیشتر آشنا شوید!

یکی از کاربردهای لاینینگ مخازن، مقاوم کردن مخازن بتنی است. مخازن بتنی می‌توانند تحت تأثیر موادی که در آن‌ها ذخیره شده است قرار گیرند. هر کدام از این مواد به روش خاصی می‌توانند طول عمر مخازن را تحت تأثیر قرار دهند. مخازن بتنی، نگهدارنده مایعات ضروری هستند و اگر به درستی مورد حفاظت قرار نگیرند، پس از مدتی در معرض خوردگی و سایش قرار خواهند گرفت و از بین می‌روند. بنابراین با پوشش مخازن بتنی می‌توان آن‌ها را محافظت کرده و طول عمر ذخیره‌سازی مواد را نیز افزایش داد.

لاینینگ مخازن فولادی چگونه است؟

ساختارها و مدل‌های مختلف لاینینگ روی مخازن فولادی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. فولاد به تنهایی ماده‌ای به شدت قوی و با کیفیت محسوب می‌شود که می‌تواند در مقابل آسیب‌های محیطی مقاومت زیادی از خود نشان دهد. لازم به ذکر است، مدل‌های مختلفی از لاینینگ مخازن در موقعیت‌های گوناگون به کار برده می‌شوند. اعمال این پوشش در مخازن فولادی حتماً باید تحت نظر متخصصین و افراد مجرب انجام شود. در غیر این صورت، ممکن است پروژه با مشکلات متعددی مواجه شده و درست پیش نرود.

لاینینگ GFRP به چه صورت است؟ مزایای مهم آن

لاینینگ مخازن به کمک پلیمرهای تقویت شده، راهکاری مؤثر و همه کاره جهت افزایش طول عمر و دوام تأسیسات ذخیره سازی و یا انواع مخازن به کار برده شده در صنایع است. GFRP از الیاف شیشه تشکیل شده است و مقاومت استثنایی در برابر تخریب مواد شیمیایی، خوردگی و عوامل محیطی ارائه می‌دهد. چنانچه رزین پلی استر و الیاف شیشه فایبرگلاس با یکدیگر ترکیب شوند، می‌توانند طول عمر لاینینگ GFRP را نیز طولانی‌تر کنند. به همین خاطر مخازنی که حاوی مواد شیمیایی هستند، توسط GFRP پوشانده شده‌اند. این مزایا باعث شده تا پوشش GFRP به گزینه‌ای ایده‌آل در لاینینگ مخازن فلزی و بتنی تبدیل شود. از مزایای لاینینگ GFRP می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

1. استحکام و دوام بسیار بالا
2. وزن سبک
3. رسانای الکتریکی
4. شکل پذیری
5. مقاوم در برابر حریق
6. مقاوم در برابر سایش
7. مقاوم در برابر خوردگی
8. مقاوم در برابر واکنش شیمیایی
9. مقاوم در برابر حملات قلیایی
10. مقاوم در برابر ضربه

خصوصیات شگفت انگیز سرامیک لاینینگ و انواع آن

یکی دیگر از انواع لاینینگ مخازن، سرامیک لاینینگ است. سرامیک لاینینگ پوشش محافظی است که از تعدادی آجر ضد اسید یا کاشی روی سطوح تشکیل می‌شود. از گذشته تا امروز، آجرکاری و کاشی‌کاری از بهترین روش‌های محافظت و کنترل سطوح مختلف به شمار می‌رود. به کار بردن آجر و کاشی ضد اسید از مناسب‌ترین روش‌ها روی سطوح بوده که آن‌ها را به مدت طولانی در برابر عوامل خورنده محافظت می‌کند. در واحدهای شیمیایی، برای محافظت ساختمان و تمامی تجهیزات، اجرای آجرکاری و کاشی‌کاری می‌تواند طول عمر سطوح را در برابر عوامل خورنده مثل اسیدها، قلیاها، اکسید کننده‌ها و حلال‌ها افزایش دهد.
به کار بردن پوشش‌هایی مانند سرامیک لاینینگ به عنوان لاینینگ مخازن می‌تواند هزینه‌های نگهداری، تعمیر و ترمیم سطوح را کاهش دهد و از نظر مالی و اقتصادی به صرفه است. انواع مختلف سرامیک لاینینگ‌ها را می‌توانیم به صورت زیر بیان کنیم:

• آجرهای ضد اسید (Acid Brick)
• آجرهای کربنی (Carbon Bricks)
• آجرهای عایق (Insulating Bricks)
• آجرهای ضد اسید سرامیکی
• آجرهای ضد اسید پایه کربنی و گرافیتی
• کاشی ضد اسید (Acid Tiles)
• کاشی عایق

رابر لاینینگ چیست؟ فرایند اجرای آن به چه صورت است؟

یکی از انواع لاینینگ مخازن، رابر لاینینگ است. رابر لاینینگ یا پوشش لاستیکی و یا آستر لاستیکی، یک نوع ماده پلیمری است که برای پوشش دادن سطح بیرونی و یا درونی محفظه‌هایی مانند لوله‌ها، مخازن، تجهیزات و… به کار می‌رود. رابر لاینینگ مخازن را در برابر مواد خورنده، ضربه، عوامل سایشی و… محافظت می‌کند و زمان کارایی آن‌ها را افزایش می‌دهد. این پوشش در صنایع مختلفی مثل معدن، داروسازی، بخش‌های شیمیایی، فولاد، حمل و نقل و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند اجرای این پوشش به صورت زیر است:

1. نخست باید ابعاد داخلی مخزن و اندازه دقیق آن به دست آید.
2. در دومین مرحله، ترکیبات شیمیایی مایع که داخل مخزن ذخیره شده‌اند، جهت جلوگیری از واکنش پذیری باید به صورت کامل مورد بررسی قرار گیرند.
3. در مرحله بعد، میزان رابر لاینینگ مناسب جهت پوشش کل ابعاد مخزن انتخاب شود.
4. در مرحله آخر، ترکیب رابر لاینینگ باید مورد بررسی قرار گیرد و از عدم واکنش آن با مواد شیمیایی که داخل مخزن وجود دارد اطمینان حاصل گردد.

یک لاینینگ خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

از لحاظ حفاظتی، مخزن نه تنها باید نمای بیرونی خوبی داشته باشد، بلکه جداره داخلی آن نیز باید در برابر عوامل مخرب مورد حفاظت قرار گیرد. جهت دستیابی به این امر، لاینینگ مخازن باید طوری فرموله شود که از لحاظ شیمیایی در برابر شرایط دمایی مختلف مقاوم بوده و قابلیت استفاده از آن روی لایه‌های آسیب دیده پیشین وجود داشته باشد. از ویژگی‌های لاینینگ مخازن مناسب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ایجاد مانع نفوذ ناپذیر
• اتصال و چسبندگی کامل به بستر
• پر کردن تمام شکاف‌ها و درزها و آب‌بندی کردن آن‌ها
• مقرون به صرفه بودن
• محافظت کامل مخزن در برابر خوردگی و سایش

چطور سطح را برای پوشش لاینینگ آماده کنیم؟

برای اجرا کردن لاینینگ مخازن و لوله‌ها، نخست باید سطح بستر کاملاً آماده سازی شود. سطح مورد نظر باید از هرگونه آلودگی و ناهمواری عاری گردد. به طور معمول، انجام عملیات آماده‌سازی سطوح به روش ماسه پاشی یا گریت بلاست انجام می‌شود. اما گاهی اوقات به علت آسیب دیدگی‌هایی که روی سطوح ایجاد شده و آن‌ها را شکننده کرده است، می‌توان از روش‌های دیگری مانند اعمال بخار، پاکسازی، اعمال استون و… نیز استفاده نمود.
بعد از اطمینان از آماده‌سازی سطوح، یک لایه پرایمر جهت آب‌بندی و برقراری پیوند و اتصال مناسب و خوب بین بستر و پلیمر تقویت شده اعمال می‌گردد. پس از آن به نست هدف معین، به تعداد مورد نیاز لایه GRP توسط رزین روی سطوح لازم به نصب است. سپس، یک لایه ژل کت جهت مقاومت در مقابل مواد شیمیایی و تغییرات دمایی اعمال می‌گردد.

نکته مهم در انتخاب بهترین لاینینگ مناسب برای مخازن

جهت انتخاب لاینینگ مخازن مناسب، ابتدا باید انواع پوشش و ویژگی‌های هر کدام از آن‌ها را بشناسید. در واقع باید به شکل همزمان ویژگی‌های پروژه و مشخصات محیط مورد بررسی قرار گیرند و پس از آن بر اساس شرایط پروژه، بهترین لاینینگ مخازن انتخاب شود. مشاورین و متخصصین در این زمینه می‌توانند به افراد کمک کنند تا بهترین پوشش و لاینینگ مخازن را انتخاب نمایند‌. نکات مهمی در این انتخاب تأثیرگذار هستند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

• جنس مخزن چیست؟
• چه موادی داخل مخزن نگهداری می‌شود؟
• محیط قرارگیری مخزن تا چه اندازه تحمل افزایش دما را دارد؟
• محصولی که انتخاب می‌شود، خدمات رسانی و سرویس دهی مخزن را چگونه تضمین می‌کند؟
• هر چند وقت یک بار بازرسی مخزن انجام می‌شود؟
• قابلیت بازیابی خدمات رسانی و سرویس دهی، پس از اجرای لاینینگ تا چه حد است؟

پس از در نظر گرفتن مواردی که در بالا گفته شد، می‌توان لاینینگ مخازن مناسب را انتخاب نمود.

مزایای لاینینگ مخازن کدامند؟

به کار بردن آستر و پوشش برای مخازن، فواید و مزایای زیادی دارد که در ادامه برخی از مهم‌ترین آن‌ها بیان شده است.

1. کاهش نشتی: مهم‌ترین هدف در به کار گرفتن لاینینگ مخازن، کاهش نشتی و تلفات مواد موجود داخل مخزن و سطوح است. با انجام لاینینگ، تا حد زیادی از اتلاف مواد داخل مخزن جلوگیری می‌شود.
2. افزایش ظرفیت مخازن: یکی از نکات قابل توجه این است که ظرفیت کانال‌ها و مخازنی که لاینینگ مناسب دارند از مخازن و کانال‌هایی که بدون پوشش هستند بیشتر است. زیرا سطح کانال صاف است و مواد داخل مخزن می‌توانند با سرعت بالاتری جریان پیدا کنند که این افزایش سرعت می‌تواند باعث افزایش ظرفیت نیز شود.
3. نگهداری آسان: به کار بردن لاینینگ‌ مخازن برای صاحبان مخازن و کانال‌ها مزایای زیادی دارد که یکی از آن‌ها می‌تواند هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمتر باشد. با انجام لاینینگ مخازن، سیالات با افزایش سرعت جریان مواجه می‌شوند و نیازی به فرایند لجن‌کشی و حذف نیست. همچنین ایجاد پوشش در مخازن باعث می‌شود که احتمال رویش پوشش گیاهی خودرو در سطوح کانال کاهش پیدا کند. بنابراین ظرفیت و سرعت حمل آب و مواد دیگر افزایش پیدا می‌کند.

از دیگر مزایای لاینینگ مخازن می‌توانیم به مواردی مانند حفاظت و کنترل در برابر خوردگی، افزایش عمر مفید سازه، جلوگیری از ورود آلودگی به مخازن، اتصال کامل به بستر، حذف دغدغه‌های زیست محیطی، پوشش مقرون به صرفه، مانع نفوذ ناپذیر و… اشاره کنیم.

اجرای پوشش لاینینگ چقدر هزینه دارد؟

از مهم‌ترین عوامل برای انتخاب لاینینگ مخازن مناسب، توجه به هزینه و قیمت تمام شده آن است. با توجه به آنکه تمامی پروژه‌ها ممکن است هزینه‌های متفاوتی داشته باشند، باید بدانید که عوامل تأثیرگذار در هزینه لاینینگ مخازن عبارتند از:

• جنس مخازن و سطح مورد نظر آن
• محیط تماس پیدا کرده با سطح مورد نظر
• انواع مختلف لاینینگ مخازن مناسب برای پروژه مورد نظر

لاینینگ مناسب برای کانال‌ها چه ویژگی‌هایی دارد؟

همانطور که گفتیم لاینینگ می‌تواند پوشش مناسبی برای کانال‌ها نیز باشد. یک لاینینگ مناسب برای کانال باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• از نفوذ آب به زیرزمین جلوگیری کند.
• از نفوذ آب به زمین‌های مجاور جلوگیری کند.
• از نفوذ آب زیرزمینی آلوده به کانال و آلوده کردن آب‌ها جلوگیری نماید.
• مانع از نفوذ آب کانال به زیرزمین و آلوده نمودن منابع زیرزمینی شود.
• از رشد علف‌های هرز و گیاهان خودرو ممانعت کند.

استانداردهای مرتبط با لاینینگ مخازن

اجرای لاینینگ مخازن مانند دیگر پروژه‌های ساختمانی و عمرانی، استانداردها و آیین نامه‌های مخصوص به خود را دارد. در حقیقت این فرایند باید مطابق با استاندارد لاینینگ رعایت شود. به صورت کلی، استانداردهای آیین نامه لاینینگ مخازن درباره موارد زیر طراحی شده است:

• الزامات پوشش عالی روی سطح سازه‌های بتنی
• پوشش نازک
• عایق‌کاری و آب‌بندی اجرا شده توسط اسپری و قلم مو
• اجرای پوشش با تکنیک پیشرفته
• نحوه شمشه کشی
• توصیه‌های ضروری برای دستورالعمل اجرایی و همچنین کنترل کیفی نهایی از جانب سازندگان و پیمانکاران
• نحوه آماده سازی مخازن
• نگهداری و تعمیر مخازن و تانک‌ها
• پارامترهای تأثیرگذار روی کنترل دما و رطوبت
• انتخاب پوشش و متریال لازم

سخن پایانی

لاینینگ مخازن پوشش متفاوتی برای سطوح مختلف است که بر اساس سطح مورد نظر، جنس آن و موارد دیگری که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، انتخاب می‌شود. لاینینگ از پوشش‌های غیرقابل نفوذ و مقاوم است که در علم مهندسی و زمینه‌های مختلف آن کاربرد دارد. هدف اصلی از اجرای لاینینگ مخازن روی سطوح، محافظت از آن در مقابل عوامل مخرب شیمیایی و فیزیکی است که در نهایت می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به سطوح وارد کند. در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات کامل و جامعی در مورد لاینینگ مخازن و مزایای استفاده از آن بیان کنیم. علاوه بر آن، توضیح دادیم که انواع مختلف لاینینگ مخازن کدامند و چه عواملی در انتخاب پوشش مناسب موثر هستند. مشاورین و متخصصین در این زمینه بهتر می‌توانند در انتخاب لاینینگ مخازن مناسب به شما کمک کنند.