در صنعت ساختمان سازی، یکی از موارد بسیار مهم انتخاب مصالح مناسب و اجرای صحیح آن‌ها است که نقش بسزایی در افزایش ایمنی و دوام سازه‌ها دارد. وال مش یا مش فایبرگلاس یکی از روش‌های نوین برای تسلیح دیوارهای غیر باربر است که با هدف بهبود مقاومت در برابر تنش‌ها و لرزش‌ها به کار می‌رود. در سال ۱۴۰۲، به دلیل نبود دستورالعمل‌های فنی کافی و نگرانی از کیفیت اجرای صحیح، استفاده از وال مش در دیوارهای پیرامونی ممنوع شد. با گذشت زمان و تدوین دستورالعمل‌های فنی جامع، این ممنوعیت در شهریور ۱۴۰۳ برطرف شد. انتشار “دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی”، مسیر استفاده مجدد از وال مش را هموار کرد و استانداردهای لازم را برای طراحی و اجرای آن تعیین نمود. در این بین، شرکت سازند به عنوان یکی از تامین‌کنندگان معتبر مش فایبرگلاس مقاوم به قلیا، نقش کلیدی در ارائه محصولات استاندارد و مشاوره تخصصی ایفا کرده است. این مقاله به بررسی روند ممنوعیت و رفع ممنوعیت وال مش، دلایل این تصمیم‌ها و الزامات جدید اجرایی پرداخته و سازند را به‌عنوان مرجع تخصصی در این حوزه معرفی می‌کند.
رفع ممنوعیت وال مش در دیوارهای پیرامونی
پس از یک دوره ممنوعیت اجرای وال مش در دیوارهای پیرامونی، این محدودیت با انتشار دستورالعمل جدید توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی رفع شد. این دستورالعمل که با عنوان “دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی” در شهریور ۱۴۰۳ منتشر گردید، تمامی الزامات فنی و اجرایی موردنیاز برای استفاده ایمن از وال مش را تشریح کرده است.
با تدوین این دستورالعمل، اجرای وال مش در پروژه‌های ساختمانی دیگر بدون محدودیت و مطابق با ضوابط فنی امکان‌پذیر شده است. این اتفاق به منزله بازگشت مجدد وال مش به صنعت ساخت‌وساز کشور و پایان دوره‌ای از محدودیت‌ها است که از آبان ۱۴۰۲ آغاز شده بود.
رفع ممنوعیت وال مش و تأیید سازمان نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان
در شهریور ۱۴۰۳، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با انتشار اسناد پشتیبان و دستورالعمل‌های فنی جدید، استفاده از وال مش را مجددا تایید کرد. این اقدام موجب شد تا سازمان نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان نیز وال مش را به‌عنوان یک سیستم معتبر برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای بپذیرند.
از جمله اقدامات کلیدی انجام شده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتشار دستورالعمل‌های فنی: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تدوین و انتشار “دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی”، استانداردهای لازم برای طراحی، اجرا و کنترل کیفیت وال مش را مشخص کرد.
- تاییدیه مراجع ذی‌صلاح: با ارائه اسناد پشتیبان و دستورالعمل‌های مذکور، سازمان نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان، وال مش را به‌عنوان یک روش معتبر برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای تأیید کردند.
- رفع ممنوعیت رسمی: با اعلام رسمی انتشار اسناد پشتیبان، ممنوعیت استفاده از وال مش که در سال ۱۴۰۲ اعمال شده بود، به صورت رسمی لغو گردید.
نکات مهم در استفاده از وال مش:
- رعایت دستورالعمل‌های فنی: برای اطمینان از عملکرد مناسب وال مش، ضروری است که تمامی مراحل طراحی و اجرا مطابق با دستورالعمل‌های منتشرشده توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام شود.
- کنترل کیفیت مصالح: استفاده از مش فایبرگلاس مقاوم به قلیا و سایر مصالح استاندارد، از الزامات اجرای صحیح وال مش است.
- نظارت مستمر: سازمان نظام مهندسی بر اجرای صحیح وال مش نظارت داشته و رعایت مقررات ملی ساختمان را در این زمینه الزامی می‌داند.
با این اقدامات، وال مش به‌عنوان روشی معتبر و استاندارد برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای شناخته شده و مورد تایید مراجع ذی‌صلاح قرار گرفته است.
زمزمه های شک و تردید در استفاده از وال مش جهت مهار لرزه ای دیوارهای ساختمان
در سال‌های اخیر، وال مش به‌عنوان یک روش نوین برای تسلیح دیوارهای غیرسازه‌ای در صنعت ساختمان معرفی شد. این سیستم به‌دلیل مزایایی همچون صرفه‌جویی در زمان و هزینه، حذف وادارهای قائم و افقی، و اجرای ساده بدون نیاز به تجهیزات پیچیده، مورد توجه قرار گرفت.
ولی با این حال، نبود ضوابط کافی برای طراحی، اجرا و کنترل کیفیت مصالح مرتبط با وال مش، باعث بروز سردرگمی و تردید در میان دست‌اندرکاران حوزه ساختمان شد. عدم آگاهی کافی از نحوه اجرای صحیح این سیستم و استفاده از مصالح نامناسب، نگرانی‌هایی را در خصوص عملکرد وال مش در مهار لرزه‌ای دیوارهای ساختمان ایجاد کرد.
این تردیدها و نگرانی‌ها، در نهایت منجر به ممنوعیت استفاده از وال مش در سال ۱۴۰۲ شد. اما با تدوین و انتشار دستورالعمل‌های فنی جامع در سال ۱۴۰۳، این ممنوعیت رفع گردید و وال مش به‌عنوان یک سیستم معتبر برای مهار دیوارهای غیرسازه‌ای مورد تایید رسمی قرار گرفت.
اطلاعیه ممنوعیت تسلیح دیوار غیر باربر به روش وال مش
در آذرماه ۱۴۰۲، نامه‌ای در فضای مجازی منتشر شد که به ممنوعیت استفاده از وال مش برای تسلیح دیوارهای غیر باربر اشاره داشت. این نامه که به‌صورت غیررسمی منتشر گردید، از سوی سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی صادر شده و خطاب به سازمان‌های مرتبط با صنعت ساختمان بود. انتشار غیررسمی این نامه در فضای مجازی باعث ایجاد ابهامات و نگرانی‌هایی در جامعه مهندسی و ساختمانی گردید. مشخصات کلی نامه به شرح زیر بود:
- تاریخ انتشار: آذرماه ۱۴۰۲
- صادرکننده: سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
- مخاطبان: سازمان‌های مرتبط با صنعت ساختمان
- نحوه انتشار: غیررسمی در فضای مجازی
به‌دلیل عدم انتشار رسمی این نامه، ابهامات متعددی در خصوص صحت و سقم آن به وجود آمد که در بخش‌های بعدی به مفاد و دلایل مطرح‌شده در این نامه خواهیم پرداخت.
دلایل ممنوعیت وال مش در سال ۱۴۰۲
در آبان ماه ۱۴۰۲، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با صدور بخشنامه‌ای، استفاده از وال مش در دیوارهای ساختمان را ممنوع اعلام کرد. دلایل اصلی این ممنوعیت عبارت بودند از:
- استفاده از مصالح غیراستاندارد: برخی مجریان از مش‌های الیاف بدون مقاومت قلیایی استفاده می‌کردند که می‌توانست منجر به کاهش کیفیت و ایمنی سازه‌ها شود.
- مشکلات نظارتی در اجرا: به دلیل نبود اطلاعات کافی، برخی مهندسان ناظر قادر به نظارت دقیق بر اجرای وال مش نبودند که این موضوع می‌توانست به مشکلات جدی منجر شود.
- سوءاستفاده‌های احتمالی: برخی شرکت‌ها و مهندسان با استفاده از مصالح نامناسب و طراحی‌های غیر اصولی، وال مش را به‌گونه‌ای اجرا می‌کردند که مورد تأیید سازمان نظام مهندسی نبود.
- ابهامات در دستورالعمل‌های اجرایی: نبود جداول مشخص برای میزان سطح پوشش و عدم ارائه اسناد پشتیبان طراحی وال مش، باعث ایجاد سردرگمی در جامعه مهندسی شده بود.
این دلایل منجر به تصمیم مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای ممنوعیت موقت استفاده از وال مش تا زمان تدوین و انتشار دستورالعمل‌های فنی جامع و استاندارد شد.
ممنوعیت اجرای وال مش برای دیوارهای پیرامونی
ممنوعیت اعلام شده در سال ۱۴۰۲ صرفا شامل دیوارهای پیرامونی ساختمان‌ها بود و اجرای وال مش برای دیوارهای داخلی همچنان مجاز باقی ماند. دلیل اصلی این تمایز، نوع مصالح مورد استفاده در دیوارهای پیرامونی و الزامات فنی مرتبط با آن است.
در دیوارهای پیرامونی، به‌طور معمول از پلاستر سیمانی به عنوان پوشش نهایی استفاده می‌شود. این نوع پلاستر دارای خاصیت قلیایی است که در صورت عدم استفاده از مش فایبرگلاس مقاوم به قلیا، ممکن است به مرور زمان موجب تخریب و کاهش دوام مش گردد. در مقابل، دیوارهای داخلی به دلیل استفاده از مصالح متفاوت و عدم مواجهه با شرایط سخت قلیایی، تحت تاثیر این ممنوعیت قرار نگرفتند.
| نوع دیوار | نوع پوشش نهایی | الزام استفاده از مش مقاوم به قلیا | وضعیت ممنوعیت در سال ۱۴۰۲ |
| دیوار پیرامونی | پلاستر سیمانی | بله | مشمول ممنوعیت |
| دیوار داخلی | گچ یا پوشش‌های غیرفلزدار | خیر | مشمول ممنوعیت نبود |
اسناد پشتیبان وال مش شامل چه مواردی خواهد بود؟
با انتشار “دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی” در شهریور ۱۴۰۳ توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، مجموعه‌ای از اسناد پشتیبان برای تضمین کیفیت و ایمنی اجرای وال مش معرفی شد. این دستورالعمل به‌عنوان مرجع تخصصی وال مش، ضوابط و دستورالعمل‌های لازم برای طراحی، اجرا و کنترل کیفیت این روش را مشخص کرده است. اسناد پشتیبان شامل موارد زیر است:
- مشخصات فنی مش فایبرگلاس: شامل ویژگی‌های مکانیکی، مقاومت کششی، و الزامات مربوط به مقاومت در برابر قلیا.
- دستورالعمل‌های اجرایی: نحوه صحیح نصب و اجرای مش الیاف شیشه در دیوارهای بلوکی، با توجه به الزامات فنی.
- استانداردهای کنترل کیفیت: شامل الزامات نمونه‌برداری، آزمایش‌های لازم برای تأیید کیفیت مصالح، و روش‌های بازرسی در حین اجرا.
- ضوابط ایمنی و نگهداری: توصیه‌های مربوط به نحوه نگهداری، حمل و نقل، و شرایط نگهداری مش و توری های فایبرگلاس برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی.
- راهنمای نظارت و بازرسی: شامل فرآیندهای نظارت بر اجرای صحیح و مطابقت با استانداردهای تعیین شده.
این اسناد به‌عنوان مرجع رسمی و تخصصی، پایه و اساس تایید استفاده از وال مش توسط سازمان نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان را فراهم کرده و نقش مهمی در رفع ممنوعیت این روش ایفا کرده‌اند.
کلام پایانی و نتیجه‌گیری
ممنوعیت استفاده از وال مش به دلیل نبود استانداردهای لازم، چالش‌های بسیاری را در صنعت ساختمان‌سازی ایجاد کرد. اما با تدوین و انتشار دستورالعمل‌های جدید، این ممنوعیت برطرف و مسیر استفاده مجدد از این روش باز شد. شرکت سازند به عنوان یکی از تامین‌کنندگان معتبر مش فایبرگلاس مقاوم به قلیا، آماده ارائه محصولات استاندارد و مشاوره تخصصی در این زمینه می‌باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان، با کارشناسان سازند تماس بگیرید.