در فرآیند مهار لرزه ای ساختمان ها می بایست ساختمان ها در برابر زلزله و بارهای جانبی مختلفی از جمله باد و طوفان مقاوم سازی شوند. وال پست به عنوان یک سیستم برای مهار لرزه ای اجزای غیر سازه ای شناخته می شود که در آخرین آیین نامه 2800، اجرای آن به یک ضرورت برای کلیه ساختمان ها تبدیل شد. آیین نامه 2800 جزء آیین نامه های مهم برای طراحی لرزه ای ساختمان ها است که مهندسین حتما باید به آن توجه و استناد کنند تا بتوان با توجه به قوانین و مقررات این آیین نامه، خطرات احتمالی زلزله را به حداقل رساند. وال مش در استاندارد 2800 به عنوان نسل جدیدی از سیستم های مهار لرزه ای شناخته می شود تا بتوان با ایمنی کامل از آن استفاده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد وال مش در آیین نامه 2800 و مفاد کلی این آیین نامه، همراه ما باشید.
ابلاغ پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰، پیامد خسارتهای زلزله اخیر ایران
استاندارد 2800 پس از زلزله منجیل و رودبار برای بار اول روی کار آمد. سپس با حوادث به وجود آمده، آپدیت شد تا بتوان نقاط ضعف ساختمان ها را در برابر زلزله کاهش داد. پیوست ششم استاندارد 2800 برای بار چهارم پس از زلزله کرمانشاه ویرایش شد. کلیه مهندسین پس از زلزله کرمانشاه موظف هستند که با توجه به مفاد این آیین نامه، مهار لرزه ای ساختمان ها را با ایمنی بالا انجام دهند. در این پیوست جزئیات مهار لرزه ای و کلیه روش های اجرای وال پست با جزئیات کامل تشریح می شود. این آیین نامه تمرکز زیادی روی مهار لرزه ای اجزای غیر سازه ای در ساختمان ها دارد؛ چرا که مشخص شد در هنگام زلزله کرمانشاه، بیشترین خسارت در اجزای غیر سازه ای بوده است.
ضوابط پیوست 6 استاندارد 2800 درباره مهار دیوارغیرسازهای
اتصال دیوارهای غیر سازه ای به سازه باید به گونه ای انجام شود که در اثر خیز تیرهای زیر و بالای دیوار، جابجایی نسبی طبقات و عوامل وارد آورنده نیروی خارج از صفحه مانند زلزله، باد و …، دیوار پایدار بماند. همچنین در آیین نامه 2800 ذکر شده است که پایداری دیوار باید از ایجاد ترک های شدید در آن نیز جلوگیری کند. کلیه دیوارهای بلوکی با توجه به عملکرد دو طرفه آن ها در جهت افقی، باید با کمک ابزارهای مناسب مسلح شوند. می توان این دیوارهای بلوکی اجرا شده با ملات را با کمک میلگردهای بستر خرپایی و نردبانی مهار کرد. مطابق با این استاندارد، می توان میلگردهای بستر خرپایی و نردبانی را با ملات بستر نازک با ضخامت کمتر از 3 میلی متر، چسب های پلی اورتان یا بست های فولادی منقطع و پیوسته مورد استفاده قرار داد.
میلگردها و بست های استفاده شده مطابق با ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان باید از جنس فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه باشند. همچنین می توان از میلگردهای آجدار سرد نورد شده نیز استفاده کرد. حداقل سطح مقطع مسلح کننده 0.0003 سطح مقطع موتور دیوار در برش خارج از صفحه است. حداکثر فاصله قائم قطعات مسلح کننده در ارتفاع دیوار نیز باید یک متر باشد. اگر طول دیوار بیشتر از 4 متر باشد، می توان از وادار قائم برای مهار طول آزاد دیوار استفاده کرد. همچنین برای دیوارهایی با ارتفاع بیشتر از 3.5 متر، می توان از وادار افقی برای مهار ارتفاع آزاد دیوارها استفاده نمود.
تحلیل و بررسی ضرورت اجرای وال پست در استاندارد ۲۸۰۰
بارهای لرزه ای می توانند با ایجاد حرکت در اجزای غیر سازه ای، تخریب آن ها را به همراه داشته باشند. این اتفاق به ویژه در ساختمان های واقع در شهر کرمانشاه مشاهده شد که با وجود اینکه اسکلت ساختمان مقاوم بود و در جای خود ثابت مانده بود، اما همچنان دیوارهای غیر سازه ای تخریب شده بودند و جان و مال مردم را به خطر انداختند. ضرورت اجرای وال پست در استاندارد 2800 برای مهار لرزه ای دیوارهای غیر سازه ای و جلوگیری از تغییر مکان آن ها در هنگام زلزله انجام می شود. از این رو می توان با ایمنی کامل این سیستم را به اجرا در آورد و از عملکرد آن لذت برد.
مهار دیوار با وال پست و نقش مهم آن در پایداری سازه
وال پست یک سیستم جدید برای مهار لرزه ای نیست و از قدیم با روش های مختلف در ساختمان ها استفاده می شد. با این حال عدم وجود استانداردها و آیین نامه های مختلف برای اجرای وال پست باعث شده بود تا اجرای این سیستم ها در ساختمان ها با ایمنی بالایی همراه نباشد. وال مش در آیین نامه 2800 و سایر روش های اجرای وال پست، با هدف افزایش پایداری سازه ها اجرا می گردد. به گونه ای که با کاهش حرکت طول و ارتفاع آزاد دیوارها در هنگام زلزله با وال پست، می توان پایداری سازه ای را به بهترین شکل ممکن تامین کرد تا بتوان از صدمه دیدن سازه جلوگیری نمود.
وال مش بهترین جایگزین روش منسوخ وال پست در آییننامه ۲۸۰۰
با وجود اینکه اجرای وال پست در آیین نامه 2800 به یک ضرورت برای ساختمان ها و اجزای غیر سازه ای تبدیل شده است، اما سیستم های قدیمی وال پست به عنوان روش های منسوخ شده شناخته می شوند. در روش های قدیمی اجرای وال پست، ساختمان ها با کمک مقاطع فولادی نبشی مقاوم سازی می شدند. همچنین جوشکاری در مراحل اجرای وال پست مسبب این است تا دیوارها حرکت آزادانه مناسبی نداشته باشند. هزینه اجرای این سیستم نیز در مقایسه با عملکردی که داشت، بسیار بالا بود.
وال مش بهترین جایگزین روش منسوخ وال پست در آیین نامه 2800 شناخته می شود. سیستم وال مش از ترکیب توری فایبرگلاس و ملات سیمانی یا گچی اجرا می شود. ضمن اینکه از صدمه و تخریب دیوارها جلوگیری می کند، می تواند با حداقل هزینه اجرایی گردد. وال مش در آیین نامه 2800 مورد تایید قرار گرفت و با در نظر گرفتن یک سری استانداردهای ساده، به راحتی می توان آن را اجرا نمود. این سیستم به دلیل اینکه با مدفون کردن توری فایبرگلاس با پلاستر اجرا می شود، نیازی به اکیپ های اجرایی متخصص و حرفه ای ندارد و اکیپ های نیمه متخصص با قابلیت پلاسترکشی می توانند این سیستم را به اجرا در آورند. این موضوع باعث شد تا سیستم وال مش با هزینه بسیار کمتر نسبت به وال پست اجرا گردد. همچنین وال مش در آیین نامه 2800، می تواند با سرعت اجرایی بالا و بدون محدودیت در ساختمان های ساخته شده نیز اجرا شود.
به چه دلایلی وال مش تأییدیه نظام مهندسی ساختمان را دریافت نمی کند؟
در حالت کلی، سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ایران وال مش را مورد تایید خود می داند. به شرطی که کلیه قوانین و ضوابط و دستورالعمل های مندرج در پیوست ششم استاندارد 2800 و سایر آیین نامه ها برای اجرای وال مش مورد بررسی و توجه قرار گیرند. وال مش در آیین نامه 2800 با استانداردهای خاصی قابل اجرا است. مصالح و نحوه اجرای این سیستم نیز در آیین نامه مشخص است. دریافت تاییدیه نظام مهندسی ساختمان برای اجرای وال مش در ساختمان ها، منوط به رعایت قوانین وال مش در آیین نامه 2800 است. اگر سازمان نظام مهندسی و مهندس ناظر با توجه به قوانین موجود در این پیوست، وال مش را مورد تایید بدانند، این سیستم با مهار لرزه ای می تواند از آسیب دیدن ساختمان جلوگیری کند.
راهنمای کامل و جامع مراحل اجرای وال مش در استاندارد ۲۸۰۰
وال مش در آیین نامه 2800 به عنوان روش نوین مسلح کردن ساختمان ها در برابر زلزله شناخته می شود. این سیستم با مهار لرزه ای ساختمان ها با حداکثر ایمنی، از آسیب به ساختمان ها جلوگیری و باعث ایمنی بیشتر آن ها خواهد شد. برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، لازم است که ابتدا دیوارچینی به صورت کاملا ایمن بدون اینکه نیازی به وال پست باشد اجرا گردد. پس از دیوارچینی، می توان مراحل اجرای وال مش در آیین نامه 2800 را انجام داد.
اولین گام برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، اجرای لایه اول پلاستر سیمانی یا گچی مطابق با نوع توری فایبرگلاس است. پلاستر می تواند به صورت سرتاسری یا نواری اجرا شود تا بتوان توری وال مش را روی آن ها اجرا نمود. حال لازم است که توری وال مش مطابق با استانداردهای این آیین نامه روی پلاستر چسبانده شود. در همین مرحله می توان مجددا نازک کاری را روی توری وال مش انجام داد. در آخرین مرحله نبشی ها و ناودانی ها بسته به نیاز می توانند برای مهار لبه های دیوار مورد استفاده قرار گیرند. کلیه مراحل مذکور برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، باید به صورت دو طرفه انجام شوند. به گونه ای که توری فایبرگلاس و پلاستر به صورت همزمان در دو طرف دیوار وجود داشته باشند تا بتوان ایمنی آن ها را تامین کرد.
وزن و گرماژ توری وال مش مصوب استاندارد 2800
وزن و گرماژ توری وال مش مصوب استاندارد 2800 یکی از مهم ترین مواردی که باید در هنگام اجرای وال مش در آیین نامه 2800 به آن توجه شود،است. مطابق با این استاندارد، وزن و گرماژ توری وال مش بسته به نحوه اجرای وال مش به صورت نواری یا سرتاسری می تواند متفاوت انتخاب شود. به گونه ای که اگر وال مش به صورت نواری اجرا گردد، می توان از توریهایی با گرماژ بالاتر از 50 گرم در هر متر مربع استفاده کرد. اما زمانی که نیاز به اجرای وال مش به صورت سرتاسری است و کل دیوار با توری فایبرگلاس پوشانده می شود، می توان از الیاف با گرماژ 100 گرم بر متر مربع یا بیشتر استفاده نمود. توجه به گرماژ توری وال مش در آیین نامه 2800 اهمیت بسیار زیادی روی ایمنی ساختمان ها و جلوگیری از صدمه به آن ها دارد. از این رو می توان برای کاهش خطرات ناشی از زلزله، با توجه به این مشخصات توری وال مش آنها را انتخاب نمود.
5 نکته مهم درمورد اجرای بهتر و اصولی وال مش را بشناسید!
اجرای وال مش در استاندارد 2800 مستلزم رعایت یک سری قوانین و مقررات اولیه است که در این استاندارد به طور کامل تشریح می شود. در آیین نامه های دیگری نیز در مورد محاسبات وال مش و موارد دیگر اطلاعاتی ارائه شده اند تا بتوان با دقت و کاملا مهندسی شده این سیستم را اجرا نمود. 5 نکته مهم برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 ذکر شده اند که شاید مهندسین و کارفرمایان به آن ها بی توجه باشند. در ادامه به این نکات مهم اشاره می کنیم.
1. مقاومت تسلیم مناسب وال مش
یکی دیگر از نکات مهم برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، مقاومت تسلیم مناسب برای الیاف وال مش است. در صورتی که از الیاف شیشه برای اجرای وال مش استفاده شود، مطابق با آیین نامه 2800 لازم است که میزان مقاومت تسلیم آن 1000 مگاپاسکال باشد. همچنین اگر نیاز به اجرای الیاف از جنس کربن باشد، می توان از توری هایی استفاده کرد که دارای مقاومت تسلیم 3000 مگاپاسکال هستند.
2. تناسب وال مش با پلاستر
یکی دیگر از مهم ترین موارد برای اجرای بهتر و اصولی وال مش در استاندارد 2800، تناسب وال مش با پلاستر است. اگر پلاستر با وال مش تناسب نداشته باشند، روی یکدیگر اثر می گذارند و به راحتی دچار تخریب خواهند شد. تناسب وال مش در استاندارد 2800 با پلاستر بدین گونه است که اگر از پلاستر سیمانی در ساختمان و دیوار استفاده می شود، حتما وال مش از نوع مقاوم به قلیا یا AR-glass انتخاب گردد. اما در صورتی که از پلاستر گچی برای پلاسترکشی استفاده می شود، می توان از مش معمولی یا E-Glass استفاده کرد که ضمن داشتن مقاومت بالا، می تواند عملکرد خوبی داشته باشد.
3. عدم امکان کاهش قلیای پلاستر برای اجرای مش معمولی
با توجه به مقرون به صرفه تر بودن مش معمولی یا E-glass برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، هرگز نباید در صورت اجرای پلاستر سیمانی از این نوع محصول استفاده کنید. حتی اگر قلیای پلاستر سیمانی کاهش پیدا کند، همچنان اجرای وال مش معمولی مطابق با آیین نامه امکان پذیر نیست. فقط می بایست از مش مقاوم به قلیای AR-glass بدین منظور استفاده کرد. در غیر این صورت به مرور زمان پلاستر سیمانی باعث خوردگی در مش می شود و آن را دچار آسیب جدی می کند. الیاف شیشه مقاوم به قلیا باید حداقل 16 درصد زیرکونیا داشته باشد تا بتواند در برابر محیط قلیایی پلاستر سیمانی مقاومت کند و دچار خوردگی نشود.
4. در نظر گرفتن اندازه چشمه مناسب برای توری وال مش
یکی دیگر از نکات مهم برای اجرای وال مش در استاندارد 2800، در نظر گرفتن فاصله مناسب بین چشمه ها می باشد. منظور از چشمه فاصله یک نخ تا نخ دیگر در توری وال مش است که بسته به نوع بنا می تواند متفاوت انتخاب شود، اما در هر صورت این فاصله نباید از 5 میلی متر کمتر باشد. همچنین حداکثر اندازه سنگدانه هایی که در ملات استفاده شده اند برای اتصال شبکه الیافی باید از نصف فاصله باز میان چشمه ها بیشتر نباشد.
5. نبشی کشی اصولی برای وال مش
یکی از مهم ترین نکاتی که باید برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 به آن توجه داشته باشید، نبشی کشی اصولی است. نبشی کشی می تواند برای مهار دیوارها انجام شود و پس از اجرای آن باید نازک کاری نیز روی نبشی اجرا شود. البته لازم به توضیح است که نازک کاری روی نبشی کشی نباید به گونه ای باشد که از حرکت دیوار در داخل صفحه جلوگیری کند. در صورتی که حداقل 50 میلی متر کفسازی در پایین دیوار در نظر گرفته شده است، نیازی به اجرای نبشی پایینی نیست.
ثبت سفارش جهت تامین مصالح، طراحی و اجرای وال مش
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 و دریافت تاییدیه بدین منظور، منوط به تامین مصالح، طراحی و اجرای وال مش به صورت ایمن است. برای سفارش جهت تامین مصالح، طراحی و اجرای وال مش لازم است که به شرکت های معتبر در این زمینه که چندین سال است برای اجرای وال مش خدمات ارائه می کنند، مراجعه کنید. اگر قصد خرید وال مش و نصب آن برای ساختمان مسکونی، تجاری و اداری خودتان را دارید، می توانید برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در مجموعه سازند در ارتباط باشید.
کلام پایانی
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 مستلزم رعایت یک سری نکات مهم و همچنین در نظر گرفتن گرماژ، مشخصات و همچنین جزئیات این سیستم است. اجرای وال مش در آیین نامه 2800 می تواند نیازهای ساختمان را به وادار قائم و افقی و میلگردهای بستر رفع کند و بتوان با حداقل هزینه، این سیستم را در ساختمان ها اجرا نمود. مزیت وال مش این است که حتما پس از تکمیل ساختمان نیز می تواند روی دیوارها اجرا شود. از این رو برای مقاوم سازی ساختمان ها در حین بازسازی نیز می توان از وال مش استفاده کرد. سیستم وال مش در آیین نامه 2800 با تمامی قوانین و مقررات اجرایی می تواند جایگزین بسیار خوبی برای وال پست های سنتی مرسوم باشد و ایمنی سازه ها و اجزای غیرسازهای را چندین برابر افزایش دهد.